Monday, June 6, 2011

sikur më merr malli për ty, Aga Bajram

njëherë kam dëshirë që një teksti t’ja filloj pa dilema, por meqë kjo “makinë e globalizmit” e quajtur kompjuter, që në hesap të parë kur të fillosh të shkruash të jep një dilemë... edhe pse mezi prita që të filloj të shkruaj! Kisha vrull të madh para se t’ja filloj, së pari më inspiroj vajza ime që insistonte sot vetëm të vizaton dhe si e si të më dëshmon se sa bukur i plotëson vijat e vizatimit me ngjyrat që i përzgjedhje, e unë në çdo përfundim të vizatimit duheshe ta vëndoj një pesëshe edhe ate me nënshkrim se përndryshe nuk pranonte alternativë tjetër për të qen e kënaqur në përkrahjen e sajë, ndërsa unë në ndërkohë lexoja një libër për tregimet e mëhallëve... fillova disi të zhytem, enkas në labirintin e quajtur mëhallë, pran një shtylle me dritë të zymtë, ku si fëmijë luanim bashkë që të gjithë lojërat tona të mirënjohura, siç ishin syfshesa... kutixhik... xhamia me pila... ataliku pataliku... futboll në gola të vogla... i gjithë ai gazmend më krekos dhe më sfilit thellë në shpirt deri në ditët e sodit, nuk shoh më gjurmë të tilla, sikur prapë më paraqitet dilema si opsesion, a të jem në këtë moment nostalgjik apo të ndjej dhimbje, se këto relikte janë më pjese e kohës së dinosaurve... që sot ndoshta as si relikte nuk mundesh ti shohësh nëpër muzetë e jetës urbane ku jetojë unë, këto gjëra kanë mbetur vetëm si gallata imagjinare dhe të ëmbla të një kohe fëmijërie që ndoshta është tipike apo origjinale të kohës veçse më të mbaruar me kaptinë të mbyllur.
Kur kërkoj mbështetje fillon frika të më paraqitet, nuk është e rastësishme, me siguri nëndija ime jep informacion të vrullshëm, ndërsa vetëdija duhet ti hekuros si gjithmonë gjërat. Po s’ka dert, po ja fus pluhurit nën këmbët e mija të trurit tim dhe po i hidhem një momenti të një relikti që është prodhim i mbresave të mija. Gjithmonë e kisha qejf të heshtja dhe të vrojtoja njerëzit, ulesha në cep të mëhallës dhe shihja njerëzit se si ecnin, shumë herë ndahesha nga shokët dhe me mall shihja sesi lëviznin sesi bisedonin, kur ecnin, në dyshe njerëzit, çdoherë kapja fjalët e tyre dhe në heshtja i pëshpëritja, krijoja togfjalësh ndoshta të pakuptimta, por në vetvete i përsërisja gjithmonë dhe në fund ja krisja qeshjes. Më shume e doja pranverën dhe aromën e saj kur gjithçka ringjalleshe dhe çdo gjë merrte ngjyrimin e jetës. Eshtrat e natyrës fillonin të kërcëllonin në vesin e mëngjeseve me diellin e porsalindur. Ky mall pranvere çdoherë ma përkujton Agë Bajramin, një njëri i thellë që edhe me heshtjen e tij fliste rëndë, por kishte një qeshje tërheqëse dhe i donte shumë fëmijët, ai për çdoherë kur dilte nga xhamia e mëhallës uleshte tek guri i lyer me gëlqere dhe fillonte ritualin e tij të ndezjes së cigares, kishte kutin e argjendtë sikur të ishte e lustruar dhe e farkuar nga ndonjë farkëtarë i lashtë, ti digjte sytë nga shkëlqimi e unë çdoherë avitesha afër se disi më ndjellje me frymën e tij të shpirtit të thellë por edhe me erën e tymit të cigares, nxirje çibukun poashtu të përpunuar me argjendtë dhe në vendin ku e thith cigaren ishte një kokërr si tespihe e verdhë, e që më vonë mësova se ajo kokërr e verdhë është nga sedefi, e ngjyrimi me tymin e hirtë kur kombinohej, mua më dukeshe se shoh ndonjë film me indianët e Amerikës, ndërsa “pogllavica” ishte pikërisht Aga Bajram, ndërsa ne fëmijët ishim indianët e vegjël që silleshim përreth këtij rituali mistik që kërkonim nga qiell për të na dhënë jetë, kjo trullosje e pastër që ne zgurdullonim sytë nga Aga Bajram na magjepste me fjalët e tij, përherë na fliste për ndonjë trim të ndershëm (që asnjëherë nuk u a kam mbajt emrat në mend) por që çdoherë e dijë që ato trima dikë e kanë mbrojt, apo i kanë dal dikujt në ndihmë, kundra ndonjë njeriu të keq që çdoherë i kanë luftuar dhe e kanë fituar betejën. Pas disa cigareve që i përpinte me gjithë qejf në përthithjet e përziera mes tingujve të heshtjes dhe thellësisë, bënte një pastrim të çuditshëm të çibukut, që unë në atë kohë nuk e kuptoja se pse, kishte disa shkopinj të hollë i fuste në çibuk dhe e fërkonte çibukun duke e lëvizur shkopin e hollë dhe në fund e frynte, kështu që dilte një zë i çuditshëm “pipiske” dhe ne në fund qeshnim, pasiqë e mbaronte tregimin e tij, që ndoshta shumë herë na i përsëriste, por për ne çdoherë ishin sikur ti dëgjonim së pari herë. Ndërsa ai dalngadal bëheshe gati për të ecur, dhe ne e dinim se kësaj shfaqje të ditës po i vjen fundi, me shkopin që ecte, kishte një ngjyrë të verdhë me siguri ishte i ngjyruar nga lashtësia, ndërsa në kokën ku e kapeshe me dorë këtë shkop që kishte formë tullumbace, ishte i gdhendur me një mozaik kaligrafik që nuk e kuptoja fare, ende i mbaj mend ato vija të zbukuruara me ngjyrë të zezë, që në imagjinatën time bënin sikur të ishin rrugë të gjata mendimesh e mundimesh, dora e tij e vyshkur kapeshe për atë shkop dhe bashkë me rropamat e këmbëve niseshte nga shtëpia e tij, ndërsa ne me zhurmën e këmbëve tona e këndellnim muzgun që afrohej për të hyrë brenda në shtëpi...
Ku janë këta pleq, tani si i hutuar po pyesja?! kush ulet më tek guri me gëlqere tek dera e xhamisë në mëhallën time, ku janë çibukët dhe cigaret “kaçak” për të na thithur neve në këtë kohë të varfër për nga imagjinata e prekshme, dhe më e keqja është se si duket më nuk mundemi as ti interpretojmë e as ti kuptojmë më këto momente...

No comments:

Post a Comment